Onze groep, die op 4 februari 1974 naar Israël gaat, bestaat uit 11 Nederlands jongeren, wij blijven allemaal 3 maand in Kibboets Sha'ar HaGolan. We hebben op 19 januari 1974 een kennismakings bijeenkomst gehad in Hotel Krasnapolsky te Amsterdam. 

4 februari 1974

Om 8 minuten voor 7 gaan we met de trein van Assen naar Amsterdam. Dan gaan we verder in een KLM bus naar Schiphol. We moeten om 10 uur op Schiphol zijn. Er is een strenge controle van de bagage, de rugtas wordt helemaal leeggehaald en dan mogen we het zelf weer inpakken.

De vertrektijd van het vliegtuig is om 11.40 uur, maar we moeten 3 uur wachten op een vliegtuig uit Santiago. De reden is dat anders deze reizigers 3 dagen moeten wachten op Schiphol. Om 14.30 uur vertrekken we naar Israël. Om 19.45 uur komen we aan op het Ben Goerion Vliegveld. Het is al donker en we vliegen laag over de grote stad Tel Aviv. Dit is heel erg mooi, de hele stad is verlicht en ik zie de auto 's rijden (zo klein). Snel de bagage halen en naar de aankomsthal. Er staat iemand met een bordje: Sha'ar HaGolan. De mensen in de aankomsthal krijgen door dat wij Nederlanders zijn en dan komt er een gejoel los: Holland is good.... Om 20.30 uur zitten we alle 11 in het busje van de Kibboets en gaan we naar Kibboets Sha'ar HaGolan. Om 23.30 uur komen we in de kibboets aan, we krijgen een maaltijd in de diningroom van de kibboets.

De weg naar de kibboets, recht door! Diningroom, hier was onze 1e en verder alle maaltijden.

Na het eten worden naar onze huisjes gebracht. Dit is ongeveer 5 minuten lopen. Het is een soort barak met 5 kamers, in het midden woonde een Arabier. Er tegenover staat nog een barak met kamers. We komen met 2 personen op een kamer. Er staat een welkom bosje bloemen en allerlei fruit op een schaal. In onze kamer staan 2 bedden, 1 kledingkast, 1 klein kastje en 1 stoel en 1 kruk. Buiten is een kraan voor 2 kamers. De w.c. en douches zijn gezamelijk in een gebouwtje, ongeveer een minuut lopen.

Ons huisje in Kibboets Sha'ar HaGolan, achter de 2 blauwe emmers is een wasbak voor 2 kamers. Buiten onder een afdakje. Onze kamer is links, tot de witte paal. De buurman staat voor zijn kamerdeur.

Kibboets Sha 'ar HaGolan. Vlak bij de grens met Jordanië. Bij x is de kibboets.

Kibboets info:

Een kibboets is een collectieve gemeenschap. Iedereen verdient evenveel en als er geld genoeg is gaat men iets kopen voor iedereen, b.v. een t.v. Alles gaat in overleg. Alle kibboetsbewoners hebben een huisje, de kinderen gaan naar een kinderhuis in de kibboets, waar ze ook slapen. De kinderen krijgen alleen tussen 19-21 uur bezoek van de ouders, grootouders enz. De maaltijden worden gezamelijk gebruikt in de diningroom. Alles gaat dus gezamelijk in de Kibboets. Iedereen werkt in de kibboets, b.v. op het land, in de eetzaal, fabriek of winkel.

Nu bestaan er geen kiboetsen meer zoals in 1974, ze lijken steeds meer op gewone dorpjes. Er wonen in de kibboetsen van nu nog ongeveer 100.000 mensen. De kinderen wonen nu meestal thuis, men eet niet altijd meer gezamelijk. Ze krijgen nu loon en men mag naar eigen behoefte dingen aanschaffen. Soms heeft men de kleinste huisjes geschikt gemaakt voor toerisme, zie mijn busreis naar Israël. Er zijn nu ongeveer 270 kibboetsen in Israël. Op zaterdag is het Sabbath, dan werkt er niemand. Er rijden ook geen bussen en treinen. Wij hebben een contract met onze maatschappij dat we 6 uur per dag werken en 1 dag per week vrij zijn. Ook krijgen we nog wat aansluitende dagen vrij, waaronder er 6 zijn waarin de kibboets ons een rondreis door Israël aanbied. Wij moeten zelf de reiskosten naar Israël betalen. Dat is in 1974: f 680.- In de Kibboets krijgen we zakgeld via een boekje. Hier staat in dat we 60 sjekel voor 1 maand kunnen besteden en daarmee kunnen we alleen naar het Kibboets winkeltje om er iets voor te kopen. We krijgen eten en drinken voor de hele dag, op bepaalde tijden in de diningroom. Ook krijgen we gratis postzegels, dus ik stuur regelmatig een kaartje. De was kan je naar de wasserij brengen, maar we wassen vaak zelf. 

Kibboets Degania is de 1e kibboets in Israel. Hier ben ik in 2010 met de bus.

Sha'ar HaGolan, is de Kibboets waar ik in 1974 voor 3 maanden werk, het ligt tegen de Jordaanse grens, ongeveer 10 km. van Kibboets Degania.  In Sha'ar HaGolan hebben ze in 1974 o.a. landbouw, koeien, kalfjes, kippen, paarden. Ze hebben 40.000 mestkippen. Op het land hebben ze bananen, grape fruits, druiven, advocadoos. Ze verbouwen 300.000 ton bananen en 60.000 ton grapefruits per jaar. Kibboets Shaar Hagolan is in 1937 gesticht, de kibboets leden zijn vooral van Duitse afkomst. Nu, in 2014  hebben ze toerisme, (55 gastenkamers), een overdekt zwembad, een fabriek voor Plastic en een museum. Ze verbouwen nu nog bananen en advocado's. Ook hebben ze vee, 300 koeien, ruim 300 jongvee. Ze hebben 5 kippenstallen met mestkippen en 800 bijenkorven.

Er zijn in 1974 gemiddeld 60 volunteers uit de hele wereld in Kibboets Sha'ar HaGolan. Ze komen uit Canada, USA, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Belgie, Frankrijk, Italie en Nederland. Ook zijn er een paar uit Australie. De groep wisseld steeds, sommingen komen voor 6 weken, anderen voor 3 maand, ook een ½ jaar of een jaar is mogelijk. Sommigen blijven langer omdat ze een relatie in de kibboets krijgen. We zien door de hele kibboets veel schuilkelders. Sommigen schuilkelders zijn in gebruik als club, filmzaal e.d.

Ontbijt: Er is allerlei soorten brood, beleg, eieren, sapjes, fruit en soorten yogurt en kwark. Men komt langs met koffie en thee.

Werken:

We beginnen met werken om 6 uur, als het warmer wordt om 5.30 uur, eind april zelfs om 4 uur. Als je op het land werkt komen ze je halen voor het eten met een boerenkar.

Kaart van het land van de kibboets. Kaart van de kibboetshuizen. De kaarten heb ik in de kibboetswinkel gekocht.

5 februari.

Rond 8 uur worden we gewekt en opgehaald voor het ontbijt in de dining room. Na het eten komt er een Nederlandse vrijwilligster die al een jaar hier is om ons van alles vertellen. Daarna krijgen we werkkleding. Dit zijn 2 broeken, 2 truien, een jas en een paar schoenen. 

's Middags zijn we vrij en gaan lekker zonnen. De bergen van Jordanie zien we vlak bij, maar ook zien we de berg Hermon in het Noorden van Israel met zijn eeuwige sneeuw. 

Mount Hermon.

Kibboets Sha'ar HaGolan, ligt onder het meer van Tiberias (Galilea). Berg Hermon in de verte in 2011. Berg Hermon, 2814 meter hoog.

6 februari.

Vandaag moeten we om 6 uur verzamelen bij de watertoren, ik ga met 4 anderen (van mijn groep) naar de Grapefruits. We gaan met zijn allen op een boerenkar zitten en worden naar de Grapefruit velden gebracht. Er gaat altijd een baasje mee, hij geeft de opdrachten wat je moet doen. De meisjes moeten vandaag de afgezaagde knoesten van de grapefruitboom met teer insmeren. Na de koffie mogen we grapefruits plukken.

De watertoren. Op de kar naar het werk, Ina (l).

Elke dag:  

's Avonds nemen we een broodje mee voor de volgende ochtend voor je begint met werken. Als je op het land werkt word je op een boerenkar heen en weer gebracht. Om 6 uur gaan we op de boerenkar naar het land. Om 8 uur worden we weer gehaald met de boerenkar en gaan we ontbijten in de diningroom. Er staat een lange tafel waar je van alles af kan pakken en dan ga je zitten in de diningroom. Je gaat zitten aansluitend in de rij. Ze komen de koffie en thee rond brengen. Om 9.45 uur gaan we weer naar het land en om 11.00 uur krijgen we koffie bij de boerenkar. Rond 13 uur komen ze ons halen voor het middag eten. Na het middageten zijn we vrij. Wij werken elke dag 6 uur.

7 februari.

Vandaag weer grapefruits plukken en 's middags gaan we met een groepje Nederlanders naar Tiberias, we gaan met de bus. Het is ongeveer 15 km. Natuurlijk winkelen en koffie drinken aan het meer van Tiberias. Na het eten gaan we naar de "club", hier kan je wat drinken, spelletjes doen en elkaar ontmoeten. De club is in een schuilkelder. Elke dinsdagavond is er een film.

Buskaartje naar Tiberias. Op een terrasje aan het meer van Tiberias, in Tiberias.  2 Kaarten van Tiberias.

8 februari.

Vandaag moeten we de vergeten grapefruits uit de boom halen met een lange stok met een haak eraan. De dag beginnen we met een dikke trui en jas erover. Rond het middaguur kan de jas uit.  's Middags weer lekker in de zon, 's avonds een feest in de Kibboets: Bomenfeest. Dansen, zingen en lekkere hapjes en drankjes.

Bomenfeest. Land van de Kibboets, op de grens met Jordanië. In de wachttoren zie ik nooit iemand. De bergen die je ziet, dat is Jordanië.

9 februari, Sabbath

Vandaag zijn we vrij en gaan met iemand in een busje van de kibboets door de omgeving, eerst naar de rivier: Yarmuk en de heet waterbron: Hamat Gader. We gaan via het meer van Tiberias naar Hamat Gader. Dit ligt in bezet gebied.  De heetwater bron is 42 C. sommige jongens gaan er even in. Maar het stinkt er verschrikkelijk. Via ons eigen Grapefruitland kwamen we weer bij ons huisje. Verder lekker van de zon genoten.

Hammat Gader, in 1974. Kaart van omgeving Sha'ar HaGolan en Hammat Gader. Kuuroord Hammat Gader, 2011. Rivier Yarmuk. 2 Kaarten van Yarmuk.

Meer van Tiberias, Sha'ar HaGolan ligt rechts in het midden,de bergen is Jordanië.

Voor is Kibboets Degania, hier was ik enkele nachten tijdens de busreis in 2011.

10 februari

Grape fruits plukken. We krijgen een grote zak om de schouders, er kunnen ongeveer 33 grape fruits in en dan legen we de zak bij de kar en vullen we de zak weer opnieuw. Er is ook een hoogwerken, hier kunnen we om de beurten op staan, zodat we ook hoog in de boom de grape fruits kunnen plukken.

Grapefruits.

11 februari

Regen, om 6 uur beginnen, maar we schuilen tot 10 uur en na de koffie is het droog en gaan we naar de druiven, we moeten de takjes vastbinden. 's Middags even naar het kibboets winkeltje geweest voor chocola en koffie. We hebben een boekje met een geschreven tegoed gekregen. Hier kunnen we alleen in onze eigen winkel iets voor kopen, we krijgen 60 Israelische sjekel en per maand, dit is ongeveer 45 gulden per maand. We krijgen laarzen vandaag.

Druiven van Kibboets Sha'ar HaGolan. Begin februari moest we druiventakjes vastbinden. In april moeten we krenten en overtollige ranken weghalen, de kar staat erbij en een kan met drinken.

12 februari.

Naar de druiven, maar het regende heel hard, toen moesten we in een schuur plastic zakken voor de bananen oprollen, 50 stuks bij elkaar. Bananen komen als ze goed te zien zijn in een blauwe zak, voor de vochtigheid en warmte. Deze zakken hergebruiken ze.  's Avonds naar de club gegaan, er draaide een film.

Bananen, in de blauwe zak. Bananen in het veld. Een schuilkelder van Kibboets Sha'ar HaGolan in 1974.

13 februari.

In de druiven gewerkt. 's Middag liftend naar Nazarth gegaan. Mooie route langs het meer van Tiberias. In Nazareth hadden we veel belangstelling, De kinderen roepen naar ons: Shalom, Shalom..... In de souvenierswinkels is het : kopen, kijken, hartstikke mooi, prachtig. Dit  zijn de woorden die ze in het Nederlands weten. We vinden het een leuk stadje en zien nog een begravenis. Alleen mannen. We gaan liftend weer terug.

Nazareth, 2011. Nazareth, een winkelstraatje in1974 met een rioolgootje in het midden. Nazareth met een kerk in het midden, 2011.

14 februari.

Druiven, we moeten de takjes vast binden. We zijn met een hele groep. Ik mag vandaag de radio mee, lekker muziek bij het werk. Hier zijn heel veel druiven, we lopen steeds bij de rijen langs en moeten alle uitstekend takken vastbinden. 's Middags lekker slapen. Post uit Nederland. 's Avonds komt er een jongen uit Assen kletsen, hij werkt in de kibboets Masada, naast ons.

Borden Sha'ar HaGolan, en Massada. Enkele km. van elkaar af. Post uit Nederland. Brief terug. Postzegel voor Nederland. Stempel van kibboets achter op de brief. 

15 februari.

In de druiven en als we vrij zijn gaan we met 8 personen liftend naar Haifa. We gaan in groepjes en ontmoeten elkaar op het station. We hebben in een jeugdherberg geslapen. 

16 februari, Sabbath

Eerst naar het strand, maar het is te koud. De winkels in Haifa zijn allemaal dicht op Sabbath. We kijken nog even bij de Bahai tempel. Deze ligt op een berg. Een prachtig uitzicht van hier over de stad Haifa.

Haifa, vanaf de Bahai Tempel in 1974. Haifa vanaf de Bahai Tempel in 2011. De Bahai Tempel boven op de berg, 2011. Vogels bij het witte gebouw, een veevoederfabriek. Ook te zien op de eerste twee foto 's.

Daarna zijn we naar Nazareth wezen liften, hier een tijdje over de Arabische markt gelopen. De weg terug was erg mooi. Je kan over de hele Jordaan vallei kijken en ziet het meer van Tiberias.

Nazareth, een winkelstraatje. Mi. l. Meer van Tiberias, rechts  tegen de bergen Sha'ar HaGolan.

17 februari.

We werken weer in de druiven. Als het gaat regenen krijgen we regenkleding. 's Middags is het droog en gaan we liftend naar Tiberias, lekker een falafel eten. 's Avonds gaan we naar de buur kibboets: Massada. Er is een feestje en we kennen al een paar Nederlanders die hier werken.

Falafel, mmmm.

18 - 20 februari.

Werken in de druiven tot 12 uur en daarna lekker zonnen. 's Avonds zitten we vaak buiten met zijn allen, iemand heeft een gitaar bij zich.

21 februari

Vandaag moet ik in de keuken werken. Tot het ontbijt moet ik alleen aardappelen pitten en na het ontbijt de hele ochtend uien pellen en snijden. Bbbbrrr wat een rotklusje. 's Middags lekker zonnen en slapen.

22 februari.

Vandaag werken in de druiven.

23 februari, sabbath

Wandelen over de hele kibboets. Het is net een klein dorpje. We zien nu de stallen met de 200 koeien, de kalfjes, de paarden en de kippen. Bij de koeien zijn 12 melkmachines. De landerijen hebben we al gezien, omdat we daar elke dag met de boerenkar doorheen rijden.

De paarden van Kibboets Sha'ar HaGolan.

24 februari

Werken in de druiven.

25 februari - 28 februari.

Werken in de bananen, we moeten de onderste bladeren van de bomen afsnijden. De jongens moeten de bananen trossen afsnijden en naar de kar brengen. 's Middags een lekkere wandeling gemaakt en zonnen.

Bananen. Trossen van 30-50 kg.

1 maart.

Regen vandaag, we moeten weer bananenzakken oprollen. 's Avonds naar de film.

2 maart, sabbath

Lekker dagje vrij, kaarten, bezoek van de Nederlanders van de buur Kibboets Massada.

3 maart tot 8 maart

Werken in de diningroom. Ik moet tafels dekken en afruimen. Spullen in de afwasmachine zetten. Op donderdag is er feest, Poerim feest. Overdag kwamen steeds kinderen die moesten stukjes en liedjes  oefenen voor de avond. 's Middags naar Tiberias geweest, hier waren ook kinderen verkleed en in feeststemming.  s' Avonds even bij het kinderfeest in onze kibboets wezen kijken, erg leuk. Op vrijdag is ons feest. Om 11 uur moet ik in de diningroom werken en dan moeten we serveersterspakjes aan.

De eetzaal is helemaal versierd. Vandaag krijgen we bij de koffie lekker een gebakje en er is wijn. De ballonnen blazen we op voor in de eetzaal. 's Avonds gaan we naar het feest, we gaan allemaal dansen, het is buiten. Iedereen is verkleed, wij mochten kleding uitzoeken in de schuilkelder. Er is ook in overvloed te eten en drinken, dit stond allemaal in de t.v. zaal. Steeds werden er groepen op het podium gehaald, zo ook de volunteers. Ze gingen allemaal voor ons staan en we kregen applaus. We kregen een zak met koekjes en broodjes. Het feest duurde tot 04.00 uur.

9 maart, sabbath  

Lekker uitslapen na het feest. Verder zonnen, schrijven, wassen e.d. 's Middags komt er iemand langs om ons te vertellen in welke schuilkelder we moeten, ze verwachten een aanval van Syrie. We mogen een paar dagen niet naar Tiberias, er zijn daar te weinig schuilkelders. En het zal voor ons ook niet leuk zijn bij allemaal vreemden in een schuilkelder.

Schuilkelders, rechts is van Kibboets Degania, 2011.

10 maart tot 14 maart

We werken in de bananen. Het is wisselend weer. Dan weer heet en dan weer regen.

15 maart

Vandaag in een kinderhuis gewerkt. We moesten kamertjes en speelgoed  schoonmaken.

Kana, 2011. Nazareth, een kaart, 1974.

17 maart

Werken in de bananen, 's middags met de bus naar Tiberias. Even Nederlands geld gewisseld. Hier zien we meer militaire activiteiten. Grote vrachtauto 's met militaire tanks erop. 's Avonds een bespreking over onze reis naar Eilat.

Kaart Tiberias, 1974, met het graf van rabbi Meir. Geld wisselen. Golda Meir op een biljet en de Damascuspoort.

18 maart

Vandaag in het kinderhuis. Een begeleidster verteld dat ze oorsponkelijk uit Polen komt. Ze woonde hier al 25 jaar. Ze werkte ook vaak bij de kippen, ze hebben hier 40.000 mestkippen. Ze verbouwen 2 x per jaar aardappelen. Maar de bananen en de grapefruits brachten het meeste geld op.

19 maart

Werken in de diningroom.

20 maart.

Werken in de bananen, we moeten nu al om 05.30 uur beginnen omdat het overdag te warm is. Om 6 uur worden we geroepen. We worden met zijn tweeen in een auto gezet en we ze brengen ons naar de bananen fabriek. Ongeveer 10 km. verderop, vlak bij het meer van Tiberias. Hier moeten we de bananen dozen vouwen. Heel is afstompend werk. Maar we hadden veel belangstelling. Wel leuk om eens te zien wat er allemaal nog met de bananen gebeurd voordat ze de doos in gaan.

Fabriek waar het fruit verwerkt word, o.a. de bananen. Uitzicht over de Jordaanvallei, l. meer van Tiberias. Het witte puntje is de fabriek.  Meer van Tiberias waar ook de Jordaan verder gaat.

's Avonds moeten we om 18 uur ons verzamelen voor de reis naar Eilat. Er gaan 40 volunteers mee, van alle landen. We komen in een open vrachtauto waarin houten banken zitten, aan de zijkant en in het midden, waar we kunnen zitten, knie aan knie. De bagage onder de bank. We vertrekken om 19 uur en zijn om 22 uur bij Masada. We rijden het grootste gedeelte door Bezet Gebied, nu de West Bank. Buiten krijgen we bij een kampvuur koffie. Daarna gaan we in een jeugdherberg, aan de voet van Masada overnachten.

We rijden door de West Bank. Toen bezet door Israël. Grens Israël- Westbank, 2011. Westbank, 2011.

Masada. Jeugdherberg in het midden, 1974. Jeugdherberg Masada, 2011.

21 maart

Voor de vrijwilligers die de berg Masada op willen lopen worden we om 04.00 uur gewekt. Ik ga mee, het was een prachtige wandeling, maar zwaar en vermoeiend. Maar het was prachtig om de zon op te zien komen en het uitzicht over de woestijn en de Dode Zee. We gingen zo vroeg want als je later gaat is het te warm. Eenmaal boven zien we de ruines van Masada. In het jaar 70 is hier een groep van 1000 Joden heen getrokken om te vluchten voor de Romeinen. Om uiteindelijk niet in handen van de Romeinen te vallen plegen de Joden zelfmoord. De Joden hadden daar boven op de rots van alles gemaakt, zoals een synagoge, watereservoir enz.

Masada, kaart. Masada, 2011.

Masada, het slangenpad naar boven. Het pad vanaf boven. Foto 's, 2011.

Masada, uitzicht vanaf Masada in 1974. Kaart, 1974. Ruïne 's Masada. Waterput Masada. Tegelvloer. Kaart, foto van boven. Foto 2011, met uitzicht op de Dode Zee.

Masada, met de kabelbaan, 2011. Lopen van de kabelbaan naar de ingang van Masada.

Om 8 uur zijn we weer terug gegaan met de kabelbaan. Na het eten gaan we met zijn allen in de vrachtauto naar Eilat. We gaan zwemmen in de Rode Zee. Door de kibboetsleden die mee zijn wordt een heerlijke maaltijd gemaakt, we eten op het strand. 's Avonds is er een kampvuurtje op het strand. Je ziet de prachtige bergen aan de overkant van de Rode Zee, je kan Akaba ook zien liggen met al zijn lichtjes. 's Nacht slapen we zo in de slaapzak op het strand. Het is wel wat koud. Onze w.c. bestaat uit een hokje met een gat in de grond. Wassen en tanden poetsen bij de auto, er staat water in een bak. Als we allemaal in de slaapzak liggen komen er grote schijnwerpers over het strand, het is controle van de Israelische Politie.

Onze vrachtauto op het strand bij Eilat. Slapen op het strand. Alle bagage op het strand. Samen eten.

Eilat, zonsopkomst boven de bergen van Akaba, Jordanië in 2011.

22 maart.

Erg koud wakker geworden. Alleen voor de vroege liefhebbers, we gaan een woestijn wandeling maken. Natuurlijk ben ik erbij. We moeten om 6 uur opstaan en gaan eerst een stuk met de vrachtauto de woestijn in. We wandelen van 7 tot 10 uur door de woestijn tussen de rotsen door. Prachtige kleuren hebben de rotsen. Ik ben erg onder de indruk van dit kleurenspel.

Eilat, woestijnwandeling, je ziet ons onderaan lopen. Inmiddels nog verder gedaald, zie pijltje, daar komen we vandaan.

Eenmaal terug gaan we eten en dan met zijn allen naar het Koraaleiland. Het is nog 15 minuten verder met de vrachtauto. Het is lekker warm en we krijgen een duikbril en snorkel. Daarmee mochten we genieten van de koralen. Maar die zijn erg scherp, ik bezeerde mijn voet.

Het koraal eiland, op het kaartje. Het ligt inmiddels in Egypte. Aan de andere kant ligt Jordanië.

In de verte, aan de andere kant van de Rode Zee, zag je Jordanië en in de verte Saoedi Arabie liggen. 's Avonds gaan we weer slapen op het strand, gelukkig is het wat warmer.

23 maart

Om 6 uur opstaan, we gaan naar de Pilaren van Salamo. Het ontbijt is op het strand. Het is bijna een uurtje rijden. Dan zien we de kolosale rotsen en pilaren. In de tijd van Salamo waren hier kopermijnen. Het was indrukwekkend.

Pilaren van Salomo. Laatste 2 in 2011.

Parkeren bij de Pilaren van Salomo. Onder: 2011.

Dan gaan we weer beginnen met de terugreis. Eerst gaan we nog zwemmen/drijven in de Dode Zee bij Ein Gedi. Er is 27 % zout in de Dode Zee. In 2011 is het 33 % zout. Je kan dus niet zwemmen, alleen drijven. Kleine wondjes zijn pijnlijk. Na de Dode Zee gaan we eerst douchen op het strand, je voelde al het zout plakken op je lichaam.

Dode Zee. Zwemmen in de Dode Zee, 1974 en 2011.

In 2013 is besloten door Israël, Jordanië en de Palestijnen om gezamenlijk te zorgen dat de Dode Zee niet te weinig water heeft. Ze doen dit door een pijplijn van 180 km. aan te leggen, waarin ze water uit de Rode Zee in de Dode Zee kunnen pompen.

Dan gaan we naar Jericho. Het is bezet gebied. We zien onderweg vaak Bedoeienen tenten. We lopen in door de Arabische winkelstraatjes in Jericho en eten er een falafel.

Bedoeïen in 2011, in de omgeving van Jericho. Centrum Jericho. Jericho ligt boven de Dode Zee en is  sinds 1994 Palestijns gebied.

24 maart.

Werken in de druiven, nu moeten we de takjes verwijderen waar geen trosjes druiven aan te zien zijn. Het is lekker zonnig. We beginnen te werken met een jas aan, na het ontbijt kan de jas uit. Na de koffie kan ook de trui uit, het wordt steeds warmer.

25 maart.

Tot 10 uur avocado's plukken en daarna in de druiven werken.

Avocado's

26 maart - 28 maart.

Ik moet om 6.15 uur met een busje naar kibboets Beit Zera, die is hier in de buurt. Hier is de High School. Hier moet in in de diningroom werken, tafels dekken, afruimen, schoonmaken, uien snipperen, augurken snijden, selderij schoonmaken, keuken schoonmaken. Om 11 uur ben ik vrij en ga ik weer terug met het busje. Het is deze dagen heerlijk zonnig weer. Ik krijg elke dag wat lekkers mee van de High School, meestal cake.

29 maart.

Ik sta weer op de lijst voor de High School, maar er komt geen bus. Na een ½ uur wachten ga ik maar eens vragen. Toen moest ik gewoon in onze eigen diningroom werken.

30 maart. sabbath

Lekker luieren, zonnen, schrijven, lezen en wassen e.d.

31 maart

Vandaag wordt ik ingewerkt om de w.c. en douches schoonmaken. In de kibboets staan overal toiletgebouwtjes waar iedereen naar de w.c. en douche kan gaan, ook voor de voltentairs. Ook moeten we de club / t.v. zaal, dit is in een schuilkelder schoonmaken. Nog even met diegene die me inwerkte naar mensen die ze kende op bezoek geweest, ze woonden wel heel erg klein! Om 10 uur zijn we klaar. 's Middags lekker zonnen. Ook even een bezoekje in het hospitaal gebracht, er ligt iemand van onze groep.

Schuilkelder, vaak ingericht als club, voor disco, feestjes enz.

1 april - 5 april.

Elke dag maak ik de toilletten, douches en de club schoon. Ben elke dag om 10 uur klaar en daarna vrij. Het is heerlijk weer dus ik geniet van de zon, lekker lezen e.d. De anderen van onze groep die op het land werken zijn pas om 12 uur vrij. Vrijdagavond naar de club geweest. Er was leuke muziek, rond 2 uur in bed. Deze week een fiets geleend en naar Ein Gev gefietst. Op 3 april krijgen alle volunteers: 1 fles drank, 1 worst, 1 pak kaas, 1 zak appels, 1 pot kersen, 1 pot honing, 1 blik koffie, ter ere van het a.s. Paasfeest. Vanavond is de sabbath al begonnen en krijgen we een lekker maaltje: soep, vis, vlees, rauwkost, pils, fris, wijn, toe een vruchtencompote.

Ein Gev, 2011.

6 april. sabbath

Lekker rustig zonnig dagje, er is feest vanavond in de kibboets. Het is Paasfeest. We hebben 's avonds bij het eten leuk versierde tafels, lekker eten en drinken. Soep, vis, vlees, allerlei rauwkost, gebakken aardappelen. Het toetje was ijs met gemende vruchten. Verder is er pils, wijn, fris. Tussendoor wordt er gezongen en stukjes gedaan. Het is om 23 uur afgelopen.

7 april.

We worden om 9 uur wakker van het lawaai, allemaal straaljagers die overvliegen, heel laag. Ze gaan allemaal richting de Golan. Weer tot 10 uur toilettendienst. Weer een fiets kunnen lenen en nog even rond gefietst. Daarna inpakken voor de reis van morgen, we zijn enkele dagen vrij!

8 april 

Tot 10 uur toillettendienst en om 14 uur vertrekken we. We gaan liften naar Tel Aviv. Een prachtige route eerst door de bergen, daarna zien we de duinen en de zee. Onderweg zien we een oud aquaduct. Vroeg in de avond zijn we in Tel Aviv.

Caesarea, het aquaduct. Tel Aviv, vanaf Jaffo. Aquaduct Caesarea, 2011. Tel Aviv, vanaf Jaffo, 2011.

We zoeken met ons drietjes een goedkoop hotelletje en vinden er 1 voor 15 sjekel. We lopen even naar het strand en gaan lekker uit eten.

9 april.

Vandaag verkennen we Tel Aviv, maar helaas gaat het regenen. Na de middag gaan we liftend naar Jerusalem. Bij de Damascuspoort worden we uitgezet. Al snel vinden we een jeugdhotel voor 5 sjekel. Het Faisal Hotel (heet inmiddels Palm Hotel). We gaan dan nog even naar de Klaagmuur, als we de oude stad binnen gaan worden we gecontroleerd op wapens. Het is al bijna schemer als we bij de Klaagmuur zijn. Eenmaal terug in ons hotel zien we meer Nederlanders uit onze groep in dit hotel.

Jerusalem, kaart. Kaartje de oude stad Jerusalem. Jerusalem, 2011.

Jerusalem, oude stad, 2011. Jerusalem, de oude ommuurde stad, 2011. Via Dolorosa.

Damascuspoort, 1974 (2). Kaart Damascuspoort. Kaart Damascuspoort vanuit de oude stad. Marktje t.o. de Damascuspoort, vanuit de bus in 2011.

Klaagmuur (2), Kaart Klaagmuur (2). Klaagmuur, 2011.

10 april.

Vandaag lekker door Jerusalem slenteren en winkelen in de oude stad. Als we koffie gaan drinken doen we dat waar iedereen met een waterpijp zit te roken. Er hangt een leuk sfeertje. Het regende ietsjes. Enkele souveniertjes gekocht.  's Middags is het droog en gaan we naar de Rotskoepel. Hier is weer een militaire controle. Al snel zien we de Olijfberg en Gethsemanee. Voor de Klaagmuur maken we een foto. Later op de dag weer regen.

Poort naar oude stad Jerusalem, 2011. Waterpijp roken. Straatje in de oude stad, 2011.

Jerusalem, Getsemanee, 1974. Russisch Orthodoxe Kerk en de Kerk van alle Naties, 2011. Russisch Orthodoxe Kerk, 2011. Kerk van alle Naties, 2011.

Jerusalem, Olijfberg. l. Tombe van Absalom, r. tombe Zacharia, voor het Kidrondal, De Knessert boven op de Olijfberg, 1974. Olijfberg, 2011, de Knessert boven op de Olijfberg. Er zijn hier de afgelopen 37  veel mensen begraven.

Rotskoepel, Jerusalem. 1974 en 2011.

Jerusalem. Kaart. Koepel naast de Rotskoepel. Door poorten naar de Rotskoepel, 2011.

Kaart, 1974. Jerusalem, 2011.

11 april

Vandaag staan we vroeg op, we willen naar Bethlehem. De bus stopt dicht bij het hotel. Eerst bezoeken we de Geboortekerk. Eenmaal buiten komen we in een winkelstraatje met alleen maar souveniers. Ze zijn hier erg opdringerig. We nemen wel een lekker broodje hier.

Bethlehem, kaart. Bonnetje van lunch, 1974.

Geboortekerk, Bethlehem, 1974 en 2011. Kaart, 1974. Ingang kerk. Geboortegrot.

Plein t.o. geboortekerk, Bethlehem. 1974 en 2011.

Bethlehem, 2011 helaas ommuurd en 1974.

We zijn met de bus terug gegaan naar Jerusalem. Daar nemen we de bus naar Nablus.

Kaartje met verhaaltje. Nablus, van int. Buskaartje Jerusalem-Nablus.

Van Jerusalem naar Nablus is door bezet gebied. Koffie drinken we in Nablus en we vinden het een mooi stadje met mooie huizen. Dan gaan we verder liften naar Jenin. De eerste 12 km. worden we meegenomen en daarna krijgen we geen lift meer. We zijn toen verder met de bus gegaan naar Jenin. In de bus zit geen enkele toerist en we werden erg aangekeken. Het is een mooie weg door de bergen. Onderweg krijgen we nog een militaire controle. Eenmaal in Jenin vragen we naar de bus naar Afula, maar die gaat helemaal niet! Er zit niets anders op en we proberen maar een lift te krijgen. Al snel stopte er een mooie Mercedus en we zaten er nog maar amper in deze auto of de man wordt aangehouden door de Israelische politie. Ze halen ons uit de auto, beginnen te schelden tegen de chauffeur.

Jenin, int. Door de politie uit de auto gehaald in Jenin!

Natuurlijk kregen wij te horen dat liften in bezet gebied niet ongevaarlijk is. Buiten Jenin houd de politie een auto aan en vraagt of hij ons mee wilde nemen. In Israel, net over de grens worden we uit de auto gezet want de man moet een andere kant op. Er bleef niets anders over, we zijn maar weer verder gaan liften. Er stopte niemand. Toen we een taxi zagen hebben we die aangehouden, hij heeft ons voor 1 ½ sjekel naar Afula gebracht, ongeveer 1 gulden. 

Taxikaartje. Info int.

Onderweg krijgen we weer militaire controle en zien we allemaal borden staan: Gevaarlijk gebied, eigen risico, alleen overdag doorreizen, e.d. Maar die zien we pas nadat we het bezette gebied hebben verlaten. Later horen we dat er die dag door 3 Libanezen 18 mensen waren vermoord in Kiriat Shimona, Noord Israel. Vandaar de extra controle.

Vanuit Afula hebben we gelift naar Tiberias en toen naar onze kibboets.

12 april

Vandaag moeten we in de bananen werken maar...om 5.15 uur zetten we lekker de wekker op 8 uur en ach.... we verslapen ons. Om 8.30 uur gaan we naar het ontbijt en daarna kunnen we mee met de kar naar de bananen. Het is heet. 's Middags wassen, kamer schoonmaken e.d. en lekker zonnen.

13 april, sabbath

Het is al vroeg heet en we lenen fietsen en gaan naar het meer van Tiberias om te zwemmen, heerlijk. 's Avonds een afscheidsfeestje van iemand die vertrekt.

Zwemmen in het meer van Tiberias. Achter dit beeld is het meer.

De Jordaan.

14 april - 15 april.

Werken in de diningroom.  's Middags is het te heet om te zonnen, dus we gaan maar lekker slapen. Iedere man in de kibboets krijgt vandaag een geweer en die gaat ook mee naar het land. Er zijn ook steeds meer vliegtuigen in de lucht.

16 - 19 april

Werken in de druiven, om 7 uur lopen we al in de bikini te werken, zo heet is het dan. 's Middags is het te warm om buiten te liggen.

20 april, sabbath

We gaan weer naar het meer van Tiberias om te zwemmen, het is erg warm.

21 april

Werken in de druiven. De leider had een geweer bij zich. Het waaide vandaag erg. 's Middags vertrekken we naar Tel Aviv. We liften tot Tiberias en gaan dan met de bus naar Tel Aviv voor 10.50 sjekel. We zoeken een hotel voor 15 sjekel.

22 april

We nemen een lekker ontbijtje in de stad Tel Aviv voor 6.20 shekel. Daarna lekker op het strand gelegen tot de middag. Toen zijn we lekker over het strand naar Jaffa gelopen. 's Avonds gaan we nog even Tel Aviv in.

Ontbijtje in Tel Aviv. Strandwandeling van Tel Aviv naar Jaffa. Vanaf het strand: Jaffa.

23 april

Eerst weer lekker op het strand en 's middags de stad in. Om 20 uur stond opeens iedereen stil, ook al het verkeer. Er is 1 minuut stilte. Heel bijzonder. Na 1 minuut gaan alle auto 's, bussen e.d. weer verder, zo ook de wandelaars.

24 april.

Eerst even over het strand en daarna door de stad Tel Aviv wandelen. Om 11 uur was er weer 1 minuut stilte! Weer staat alles stil. Rond 13 uur zijn we naar het station gegaan en nemen we de trein naar Beersheva. Het is een mooie treinreis. Beer Sheva is een moderne stad. Alleen wij wilden graag naar de Bedoeinenmarkt maar die was er niet i.v.m. een feestdag. Het hotel was 20 sjekel. 

Be'er Sheva, vanuit de bus in 2011.

Buskaartje Be'er Sheva - Tel Aviv.

We gaan met de bus van Be'er Sheva naar Tel Aviv. Vanaf Tel Aviv gaan we ook met de bus via Tiberias naar onze kibboets. Vandaag is het zwembad van de kibboets geopend. Dus nog even lekker gezommen in het zwembad.

Zwembad in de kibboets, op 25 april open.

26 april.

Om 7.30 uur vertrekken we met 45 volunteers naar het Noorden van Israel. In Tiberias gaan we brood kopen en dan verder naar Kiryat Shimona. Het was een mooie reis. We zitten weer allemaal in de vrachtauto op de houten bankjes. In Banias gaan we lunchen, in een park. Alle etenswaar staat op een tafel en dan kan je pakken wat je wil. In het park zie je allemaal riviertjes, ze zijn het begin van de Jordaan. Er is ook een mooie waterval.

Kaartje met de route. Banyas Waterval.

's Middag gaan we naar Dan, hier zijn allemaal riviertjes, een oude steenmolen en een museum. We slapen op camping Kfar Sold, maar we liggen gewoon buiten op het gras bij elkaar. Wel zijn er w.c. en douches.

Riviertje bij Dan. Steenmolen.

27 april, sabbath

De regendruppels vallen op ons gezicht als we wakker worden. Een klein buitje. Om 7 uur staan we op en na het ontbijt vertrekken we naar Metulla. Ze laten ons even de grens met Libanon zien. Dan gaan we naar de watervallen van Metulla. In de bergen zijn prachtige bloemen. Daarna gaan we langs de grens van Libanon naar Safad. Dit is een dorp waar allemaal kunstenaars wonen en er zijn veel winkeltjes. Maar omdat het sabbath is zijn alle winkeltjes dicht. 's Middags zijn we naar de kust gegaan, we gaan langs de Libanese grens en zien vanaf de weg, bovenop een berg de visvijvers van Kiriat Shimona.

Metulla, we staan eerst onderaan de waterval en gaan dan naar boven lopen en zien de waterval van bovenaf. Bloemen en bergen in Noord Israël. Noord Israël, 2011.

Visvijvers Kiriat Shimona. Kiriat Shimona.

We hebben we op een camping geslapen, weer buiten op het gras. De camping is 2 km. vanaf de grens en dicht bij Rosh Hanikra.

28 april

We gaan naar Rosh Hanikra, een mooie witte rots in de zee. Ook kijken we even bij de grens.

Rosh Hanikra. Kijkje door de rots van Rosh Hanikra. Grenspost bij Rosh Hanikra, de grens tussen Israël en Libanon. De kust van Israel vanaf Rosh Hanikra. Intreekaartje. Militairen passeren de grens Israël - Libanon.

Vanaf Rosh Hanikra gaan we langs de kust naar Akko, een oude stad. We bekijken Khan el Umdan. Ook even lekker door de oude winkeltjes en kijken bij de zee. Tegen de avond gaan we weer terug naar de kibboets.

Khan el Umdan, Akko. 2011. Markt Akko, 2011.

De zee bij Akko, 2011.

29 april

We hebben voor vandaag vrij gevraagd en gekregen, we zijn naar Nazareth geweest. Hier onze laatste souvenirtjes gekocht. 's Avonds was er een afscheidsfeestje voor onze groep.

Buskaartje Nazareth.

Certificaat.

30 april

Ons laatste dagje. Inpakken, afscheid nemen en alles regelen voor morgen. Het laatste tegoed opgemaakt in het winkeltje in de kibboets. Weer een fiets geleend en nog even wat foto 's gemaakt.

Kibboetswinkeltje. Ondergaande zon in Kibboets Sha'ar HaGolan.

1 mei.

Vandaag vliegen we weer terug naar Nederland. Heel vroeg op, we vertrekken niet om 10 maar om 8 uur uit Tel Aviv en zijn om 11.45 uur op Schiphol.

Een hele mooie ervaring rijker!!

Ik word afgehaald door familie van Schiphol. Neefje A.J., 3 jaar rende naar me toe door de glazen deuren. Voor iedereen verboden, behalve voor hem!

In 2011 maak ik een busreis door Israel, zie: Sub pagina Israel, bus.

Verhaaltje geschreven voor "de Lantaarn"