Wat gebeurde er zoal op de boerderij D 8, Halerbrug tussen 1940-1945.
Hier woonden toen mijn opa en oma, mijn vader en zijn broers en zus.
Boerderij D 8, Halerbrug. Goossen bij zijn paardjes in de boomgaard naast de boerderij. Goossen voor de boerderij. Goossen en Willemina. De fam. Braker, voor de oorlog, Menno, Goossen, Tinus, Albertus, Albert, Willemina, Ewold en Tinus.
De info over de oorlog heb ik van:
*Verhalen uit de familie, o.a. van mijn vader en zijn broer Tinus in Canada.
*Interview van Ewold Braker, gemaakt voor een Duits museum te Munster.
En van zijn zoon.
*Boek van mijn broer, over de oorlog in Beilen.
*Anne de Vries, de zoon van Anne de Vries, schrijver.
zie verdere info: Opa Goossen Braker
Anne jr. heeft meerdere zonen van Goossen Braker geïnterviewd, waar ik soms bij was.
*Oude kranten.
*Archieven.
De familie die in het huis D 8 te Halerbrug woonden tijdens het begin van de oorlog:
1. Goossen Braker, 77 jaar, hij is tijdens de oorlog overleden, eind 1943.
2. Willemina Braker-Nijboer, 56 jaar.
3. Menno, 25 jaar.
4. Rika, 23 jaar.
gaat trouwen in oktober 1945, met Hendrik Westerhof,
hij is ook ondergedoken geweest bij de fam. Braker.
5. Albert, 20 jaar, (mijn vader).
6. Albertus, 18 jaar.
Hij gaat in september 1944 trouwen met Hennie Wiggering,
ze gaan in Laaghalen wonen.
7. Ewold, 15 jaar.
8. Tinus, 12 jaar.
Zie voor meer info bij: opa Goossen Braker.
Ook waren er op de boerderij D 8:
De huishoudelijke hulp: Hennie Wiggering, 19 jaar.
Onderduikers, na de spoorwegstaking:
Hendrik W. Westerhof, 28 jaar.
Kees Bierhuizen, uit Rotterdam.
Goossen:
1940:
*G. Braker vraagt op 22-2 een mak werkpaard, Belg, Vosbles. Liefst volbloed.
*G. Braker bied op 31-8-1940 een Vosbles Merrie aan, hij is w. s. drachtig. Extra mak, met of zonder hengstveulen.
*G. Braker bied op 7-12, 15 vette eenden te koop aan.
1942:
*Goossen krijgt in 1942 van zijn broer Ewold uit Amerika, 2 Asterkan winterjassen opgestuurd.
1943:
*Eind maart 1943 is er een dameshandschoen verloren tussen Beilen en Halerbrug, t.b.t.t.b. bij G. Braker, Halerbrug D 8.
*Op 27-11 zijn Goossen en Willemina 30 jaar getrouwd, er is een klein feestje thuis voor familie.
*Goossen luisterde de gehele oorlog naar de radio, naar de "Engelse zender". Hij kon goed Engels, hij heeft 17 jaar in Amerika gewoond.
*Goossen en Willemina hun zoon Menno is lid geworden van de Nederlandse Jagers vereniging. Hij is jachtopziener te Halerbrug.
* Goossen Braker krijgt een ongeluk, hij is aangereden door een auto toen hij bonnen moest halen. Hij had een open been. Hij is later overleden op 23-12-1943, 81 jaar om 19 uur. Hij is 29-12-1943 begraven op de oude begraafplaats te Beilen.
*Men stuurde ook een brief naar zijn broer Ewold in Prinsburg, Minnesota, Amerika om te vertellen dat Goossen is overleden, eind 1943, deze brief komt in augustus 1945 aan. Goossen is samen met zijn broer Ewold naar Amerika gegaan in 1893, Goossen is in 1910 weer terug naar Nederland gegaan. Zie opa Goossen Braker en Ewold Braker in Minnesota.
Willemina:
1944:
* Gevraagd per direct of 1 mei 1944 een flinke dienstbode, geen buitenwerk. Wed. G. Braker, Halerbrug.
1944:
*Willemina ziet een vrouw en jongentje lopen achter een kinderwagen, ze vragen een slaapplaats. Ze mogen van Willemina in het hooi-vak slapen. De kinderwagen is stuk, Willemina geeft een knecht de opdracht hem te maken. Willemina brengt de vrouw en zoon, brood en een warme maaltijd. Ze komen uit Amsterdam gelopen en wilden het linnengoed wat in de kinderwagen ligt ruilen voor eten, Willemina hoefde geen linnen. Willemina gaf ze de volgende dag eten mee.
*De 1e zoon van Goossen en Willemina: Albertus gaat trouwen met Hennie Wiggering in september. Hennie was huishoudster bij de fam. Braker.
1945:
Het 1e kleinkind van Goossen en Willemina is 14 maart overleden. Goossen Mennes, 5 maand is de zoon van Albertus Braker en Hennie Wiggerink.
Algemeen, verhalen van fam.
*Na de spoorwegstaking (sept. 1944) werden de spoorwegmannen vervangen door 2 Duitsers. De 2 Duitse spoorwachters werden bij Braker ingekwartierd. Ze vorderden de voorkamer, protesteren hielp niet. Braker moest ze ook verzorgen met eten en drinken. Als beloning kreeg de fam. Braker de radio weer terug uit het gem. huis in Beilen. Ze kregen ook toestemming om een extra varken te slachten. De 2 Duitsers zorgden ervoor dat onderduiker Hendrik Westerhof tijdens huiszoekingen naar het seinhuisje kon, dit waren "2 goeie Duitsers". Heinrich, die ingekwartierd was, was een "goede Duitse spoorman", hij hielp ook wel op de boerderij. Heinrich zat ook in de kamer toen er huiszoeking bij de fam. Braker kwam, hij brulde: " Was wollen sie her", tegen de landwachters. Hij bulderde nog even en de landwachters dropen snel af.
*Toen er geen elektrisch meer was, klom Heinrich in de elektriciteit-palen en zorgde er voor dat het seinhuisje en ook de fam. Braker weer stroom had.
*Vluchtende S.S. ers vorderden de koestal als slaapruimte. Er waren ongeveer 35 personen. Niemand betaalde of bedankte er nadien voor. Ze vertrokken vroeg. De fam. Braker miste: melk, eieren en een pauw. Van de pauw vonden ze later de veren in Hooghalen.
*Boeren moesten alles opgeven, de fam. Braker gaf ¾ van het gedorste koren op. De dorser Geertjes bracht snel ¼ deel in de schuur. De fam. Braker gebruikte dit ook als ruilhandel.
*Bij Braker zijn staaflantaarns en kisten munitie in de schuur verstopt. Zelfs tijdens de inkwartiering van de Duitsers, ze hebben het nooit ontdekt. Menno en Anne de Vries hebben dit geregeld voor het verzet.
*Vluchtende soldaten namen een oud paard van Braker mee, een paar dagen later kwam het paard uit zich zelf weer terug en stond hij voor het hek bij de wei.
*Braker had een schuilkelder achter de boerderij, dit is door Ewold en Tinus in orde gemaakt, het was een lege oude gierkelder.
*Er worden 24 briefkaarten afgeleverd bij de politie, die zijn uit de trein gegooid. Daarna heeft Ewold Braker de brieven stiekem verzameld en op de post gedaan, zie bij Ewold.
*De "goede Duitsers" stonden plots voor de schuilkelder van Braker, ze hebben zich verscholen onder de banken.
*Toen de Duitsers waren vertrokken vond men in het huis van Braker nog: uniformen, gasmaskers, pikhouwelen, mokers en Duitse boeken. In de schuur lag veel munitie, pantservuisten en wapens. Die zijn vernield door de Canadezen, die na de Duitsers enkele nachten in de schuur hebben geslapen. De wapens zijn in een gat achter de boerderij begraven. Onder het hooi lag heel veel drank en sigaretten.
Halerbrug, 1936. Halerbrug en seinhuisje, tijdens de oorlog. Feestje van Goossen en Willemina, 1943. Boerderij Halerbrug D 8. Werken op de boerderij, D 8, Menno, Albertus, knecht, Hennie, Albert (met hoed), Tinus, Goossen en Rika. De Pauw van de fam. Braker. Schaatsen met onderduikers, vooraan Rika, Henk en Liefke (verloofde Albert). Willemina vraagt een net meisje, febr. 1944. De Volksvriend, 16-8-1945.
Menno Braker:
1940:
*Menno Braker en Anne de Vries (schrijver) raken bevriend, ze zitten samen in het verzet en ze verzamelen wapens voor de verzetsbeweging.
1941:
*Menno Braker regelt een koolzaadmolen en gaat olie persen uit koolzaad en zonnebloempitten. De olie is ook voor het verzet en verlichting. Ewold mag helpen maar mag niet weten waarvoor het gebruikt wordt.
1942:
*Menno en Anne de Vries gingen samen op jacht met een fret. Er waren geen geweren meer, die moesten ze in 1942 inleveren. Wild was een extra eten voor familie en vrienden.
1943:
*Menno is lid geworden van de Nederlandse Jagersvereniging als jachtopzichter, woonde te Halerbrug.
*Menno krijgt een officieel dienstverband als jachtopziener bij Anne de Vries. Zo kan hij samen met Anne de Vries meer verzetswerk doen. Menno kwam in aanmerking voor de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling voor de Duitse bezetter. Menno was jachtopziener voor Anne de Vries en onbezoldigd rijksveldwachter. Hij moest hiervoor bij de gemeente politie te Beilen een niet Jood verklaring overleggen. Zo kon voorkomen worden dat Menno naar Duitsland moest. Zijn aanstelling bood ook de mogelijkheid om een "ausweis" te krijgen, dit regelde Anne de Vries voor hem. Zo konden ze 's nachts ook op pad, voor verzetswerk.
Niet Jood verklaring:
Naam, geboortedatum, plaats, adres, kerkgenootschap, ook van ouders en grootouders. Menno weet niet alles.
Ik verklaar dat ik bovenstaande vragen naar mijn beste geweten beantwoord heb. Ondanks nauwkeurige nasporingen zijn mij geen omstandigheden bekend die de veronderstelling kunnen wettigen dat ik of mijn toekomstige echtgenote van Joodse ouders of grootouders afstamt. Ik weet dat een opzettelijke fout of invulling betekent uit de dienst ontslag en de benoeming is nietig. Beilen 4-3-1943. Menno Braker.
Anne en Menno zagen deze verklaring niet als verraad, alle Joden uit Beilen waren al weggevoerd. Dat Menno nu niet naar Duitsland hoefde woog zwaarder.
Menno mocht nu ook na "spertijd" in het veld zijn, om stroperij tegen te gaan. Maar het was vooral handig bij het verzetswerk. Want als hij werd aangehouden dan was hij altijd op zoek naar stropers.
*Menno liep al voor de oorlog met een fret te stropen in het bosje achter het huis van Anne de Vries (die woonde daar toen nog niet).
*Menno, Anne en buurman H. Gerard moesten voor de Todt loopgraven e.d. graven. Ze gingen mee maar vooral om dat gebied in kaart te brengen. Ze liepen los van elkaar het land op te meten. Na 3 dagen waren ze klaar en hebben ze zich ziek gemeld.
*Menno en Anne hebben terreinen in kaart gebracht voor de K.P.N. Drenthe en het verzet in Hooghalen.
*Menno was van Mei 1943 tot Oktober 1945 werkzaam bij Anne de Vries, Hooghalen D 13 voor f25 per week.
*Menno en Anne hadden kregen ook informatie van de Duitsers, zodat ze dat weer in het verzet konden gebruiken. Een Duitse officier wilde graag met Menno op jacht, weer een mooie manier om informatie te verkrijgen.
Menno en Anne gingen samen een praatje maken met de S.D..Sichersheitspolizei. Anne had daarvoor al gevangen boeren kunnen vrij praten. Het contact houden was vooral voor als het nodig was. De contact personen waren: Dieter Ohlhoff en Johann Mählhop, soldaten van de omgeving Oldenburg. Menno werd door Anne meegenomen voor de gemoedelijkheid.
1944:
*Op 26-1-1944 bied Menno een D.St. Jachthond aan, een reu van 1 jaar.
*Er worden onder de naam "Plum" wapens gedropt, deze worden door Menno Braker en Anne de Vries naar het huis van Anne de Vries gebracht door Menno en Anne. De wapens zijn verstopt in een gat in de grond, achter het huis in het bos.
*Menno en Anne maakten kaarten waar de wapens gedropt werden.
*Er is weer een verzetsgroep opgericht, Menno, Anne, M. Brouwer vele anderen.
*Menno Braker en Anne de Vries haalden geweren, munitie en mitrailleurs uit een vennetje in de buurt van hun huis, bij het Oranjekanaal / Zwiggelterbrug. Menno had gezien dat Ned. soldaten het daar ingegooid hadden, de soldaten waren bang om krijgsgevangene te worden. Ze verstopten de wapens in het bosje achter het huis van Anne de Vries. Menno en Anne hebben dit verklaard na de oorlog.
*Menno Braker is van november 1944 tot juni 1945 bij de Binnenlandse Strijdkrachten, een samenwerking van binnenlandse verzetsgroepen.
*Menno en Anne krijgen bezoek van Wim van de Veer, uit Engeland. Enkele dagen ervoor waren 2 mannen in de omgeving van Norg uit een vliegtuig gesprongen. Eén hiervan was Wim van de Veer. Ze maken afspraken over de opbouw en coördinatie voor een organisatie.
Wim, Willem van de Veer (1917-2009), geboren Alblasserwaard,
overleden Alphen aan de Rijn.
Een marechaussee uit Roosendaal.
Is in Engeland opgeleid tot geheim agent.
Willem werd in de herfst 1944 boven Drenthe gedropt, hij kwam bij Veenhuizen terecht. Hij is op een fiets samen met koerierster "Ank" naar Westerbork gefietst, naar zijn onderduikadres. Hij kreeg oude plunje aan en een schop kwam aan de fiets te hangen. Zodat het er op leek dat hij als arbeider bij de Todt ging werken. Bij Anne de Vries te Hooghalen was een stop, Wim vertelde dat hij "Bartje" in Engeland had gelezen. Ze kregen te eten en te drinken bij Anne de Vries en zijn vrouw. Ook werd er over de oorlog gepraat. Daarna gingen ze naar Westerbork. Willem was verantwoordelijk voor het bewapenen en trainen van het verzet in Drenthe. Willem kreeg in 1948 een dapperheidsonderscheiding, een Bronzen Leeuw.
Willem van de Veer heeft meerdere boeken geschreven.
1944:
*Er zijn 676 Franse parachutisten gedropt in o.a. Vorrelveen, Hooghalen en Oranjekanaal. Anne en Menno gaan op zoek. De parachutisten gingen in het hol achter het huis van Anne de Vries.
1945:
*Er komt een verzetsgroep met o.a. Anne de Vries en Menno Braker. Ze zorgen o.a. voor vervoer van wapens en verspreiding van "Trouw". Ook regel ze onderdak voor onderduikers. Anne brengt ze soms in zijn D.K.W. naar de onderduik adressen, soms kregen ze voor de vermomming een politie uniform aan.
Anne de Vries: zie ook bij opa Goossen Braker. Menno Braker was tijdens de oorlog bevriend met Anne de Vries (schrijver). Menno en Anne deden samen veel voor het verzet. Tijdens de oorlog woonden ze enkele huizen van elkaar. Zie de onderstaande verklaring van Menno in 1950: Op 23-11-1950 heeft Menno Braker, 36 jaar, rijks jachtopziener te Kraggenburg, Noordoostpolder, een verklaring afgelegd en ondertekend. Hij verklaarde: 1. Dat hij gedurende de hele oorlog in de buurt van Anne de Vries heeft gewoond. 2. Dat hij samen met Anne de Vries in 1940 wapens van de Nederlandse militairen heeft verzameld en ingeleverd voor de verzetsbeweging. 3. Dat de droppingsvelden door Anne de Vries en hem in kaart zijn gebracht. 4. Dat hij een verzetsgroep met Anne de Vries heeft gevormd voor de bevrijding. 5. Dat hij een kaart van de Duitse verdedigingswerken langs de Smildervaart met Anne de Vries heeft gemaakt. 6. Dat hij illegale lectuur voor Anne de Vries heeft verspreid. Deze verklaring is in een archief van een museum. de verklaring heb ik gekregen van de zoon van Anne de Vries.
In het begin van de oorlog gingen Menno Braker en Anne de Vries vaak samen op jacht. In 1943 is Menno door Anne aangenomen als jachtopziener, zo kon Menno ook 's nachts in het veld zijn, dat was belangrijk voor het verzetswerk. Samen hebben Anne en Menno wapens van wapendroppings uit het veld gehaald en aan het verzet doorgegeven. Ook hebben ze samen parachutisten opgehaald en ondergebracht. De zoon van Anne de Vries heeft een boek over zijn vader geschreven, Albert, Albertus en Ewold Braker, broers van Menno hebben informatie verstrekt aan Anne de Vries jr. voor het boek: Een Zondagskind. Als dank kregen ik het boek: Reis door de nacht. *Anne de Vries (1904-1964) heeft in 1944 soms ondergedoken gezeten bij de fam. Braker, 5 huizen verderop. *Anne de Vries is kort nadat hij in de gevangenis heeft gezeten, 's nachts bij Braker ondergedoken en ook nog op "Dennenrode".
Albert Braker:
1939:
*Mei: Albert Braker gaat in dienst te Assen.
*December: Albert gaat als soldaat naar de Meern.
1940:
*Albert gaat op 7-1 als soldaat naar vliegveld Bergen.
*Albert gaat op 1-2 als soldaat naar Julianadorp. Hij heeft er niets te doen, ze moeten de kust bewaken, maar er gebeurde daar niets.
*Vijf dagen nadat Nederland zich overgaf, moesten Albert en de andere militairen alle wapens op een hoop gooien. De volgende dag waren kleine wapens verdwenen. Al snel mochten Albert en zijn maten naar huis. Ze gaan met zijn allen in een vrachtauto, achter in een laadbak naar Leeuwarden. En dan met de bus naar Groningen. Dan is er geen vervoer meer, ze moeten blijven slapen in de kazerne. De volgende dag gaat hij met de bus naar Assen. Als ze op straat lopen, komen veel mensen hun geld geven, Albert kreeg deze dag meer geld als zijn soldij van de winter in 1940.
*Goossen en Albert zien een vuurbal boven Oosthalen, het huis van A. Oldenkamp staat in de brand.
Krant:
Maandagavond 19-8-1940 is om 11 uur is er brand uitgebroken in de kapitale boerderij "Oosthalen" van H. Oldenkamp. De brandweer van Beilen, Hooghalen en het kamp van Westerbork kwamen maar er was te weinig bluswater, ze konden niets uitrichten. De brand is w.s. ontstaan door broei. Alles is verloren gegaan, 3 varkens kwamen in de vlammen om. Ze zijn verzekerd. De boerderij was eigendom van W. Kuik.
Hendrik Oldenkamp (1901-1986) landbouwer
trouwde Beilen 19-10-1923
Janke van der Wijk (1901-1969)
kinderen:
1. Gezina (1923-2014)
trouwde een politie
2. Maria (1927-2020)
trouwde een landbouwer
3. Henk (1939-2013)
landbouwer
Albert,vv.
1942:
De watervoorraad en daarmede ook het voer voor de beesten is op de boerderij Braker bevroren.
1942:
* De fam. Braker moet een koe en pink inleveren aan de voedselcommissie. Ze moeten minimaal 350 kg. en 250 kg. zijn. Ze moeten de koe en pink in Beilen afleveren. Ewold gaat ook mee naar Beilen, de koe is te mager, dus ze nemen de koe weer mee terug. Even later krijgen ze een brief: Waarom is er geen koe ingeleverd? Goossen stuurde een brief terug, even later komt de voedselcommissaris, die bekijkt de koeien. Hij ze: jullie spelen gevaarlijk spel. Later moeten ze alsnog een koe leveren, maar nu van 250 kg.
*Een maand later krijgen ze controle, ze zoeken de stier. Goossen zei die is dood. De man blijft zoeken. Even later vertrekt hij zonder iets te zeggen.
*De fam. Braker liet het graan malen bij molenaar P. Smit in Beilen.
Pieter Smit (1884-1949), te Beilen
molenaar sinds 1902
trouwde Beilen 5-6-1907
Aaltinena H. Schuring (1886-1956), geboren Zweeloo
overleden Beilen
kinderen:
1. Aaltiena H. (1908-1967)
2. Hendrikje (1909-1920)
3. Roelof (1912-)
4. Jeannette (1916-)
5. Pieterdina (1919-2006)
Pieter was in de oorlog erg populair, velen heeft hij geholpen door wat extra graan te malen, zonder er opgave van te doen. Hij was ook een goede jager.
Albert,vv.
1942:
*Dank zij gebr. Geertjes, uit Beilen die bij Braker dorste en zijn machinist Veldhuis uit Rolde, hadden wij genoeg te eten. Zij sjoemelden met de opbrengst. Wel was er regelmatig controle door een ambtenaar uit Assen. Hij kreeg elke keer wat mee tegen betaling, hij stond aan de "goeie" kant.
1943:
Krant:
*1943 en 1944: Geertjes vraagt een machinist, bekend met tractoren, dorsmachines, opg. bij Geertjes, Loondorsbedrijf, Beilen, tel. 319.
*In 1942 verkoopt Geertjes Carbidlampen, passend in een petroleumlamp, f5.50
*In 1943 en 1944 zijn ze in aug. 1 week gesloten, wegens vakantie.
*1956 gaat het bedrijf naar Assen.
Albert Geertjes (1886-1971)
dorsbedrijf en winkel, waar van alles te koop is.
trouwde Beilen 6-5-1915
Sietske Loof (1883-1918)
kinderen:
Berend J.A. (1916-2004)
Nn. (1918)
Albert Geertjes (1886-1971)
trouwde Gieten 30-3-1922
Harmtien Nijboer (1890-1988)
kinderen:
Herman (1923-2015)
Sietske Z. (1924-1987)
Janna (1928-1990)
Zwaantinus (1932-2011)
Albert, vv.
1942:
*Wij hadden een oliepers, Tinus maakte olie.
*In de oorlog werd een paard, een dikke zware Belg, van ons afgepakt. Hij werd achter een wagen aangebonden en zo namen ze hem mee. Maar dat zinde het paard niet, de volgende morgen stond hij weer bij ons andere paard bij de wei. Dit was 400 m. van ons huis aan de andere kant van het spoor, ze stonden elk aan een kant van het hek.
*Mijn broer Menno is in de oorlog jachtopziener geweest bij Anne de Vries, de schrijver.
*Mijn jongere broer Ewold, typte voor Anne de Vries
*Omdat mijn broers Menno en Ewold bij Anne de Vries werkten hoefde niemand van ons gezin voor de Duitsers werken, zoals vele leeftijdsgenoten.
*Kort na de spoorweg staking werd er een kamer gevorderd. Hier kwamen 2 Duitse spoorwegmannen in. Zij werkten om beurten in het seinhuis. Toen wij geen stroom meer hadden, klom Heinrich in de elektriciteitspaal. En wij hadden weer stroom. Ook kwam onze gevorderde radio weer terug. Wij mochten van de twee Duitsers zelfs radio Oranje luisteren.
*Wij hadden 2 onderduikers in huis, Henk Westerhof en Kees Bierhuizen, uit Rotterdam. Het waren 2 stakende spoorwegmannen. Ze hoefden zich nooit in huis te verstoppen. Op een middag kwam onze buurman politie Brouwer, ons vertellen dat we die avond bezoek kregen van de Landwachters. Dit werd ook met de 2 Duitse spoormannen besproken en zij boden direct aan om de 2 onderduikers mee te nemen naar het seinhuisje. Daar waren ze veilig. Onze deur was 's avonds altijd open en de Landwacht kwam zo onze woonkamer binnen stormen. Heinrich, de goeie Duitse seinwachter stond direct op en riep met stemverheffing in het Duits: Wat willen jullie? Heinrich bulderde nog een tijdje en de Landmacht verdween nog sneller als dat ze gekomen waren. Henk Westerhof vertrok daarna naar zijn ouders, Kees Bierhuizen bleef. Kees sliep op de gang naast de paarden. Hiernaast was ook een dik varken, die zo dik werd dank zij het gesjoemel van de dorser Geertjes. Geertjes sjoemelde altijd met de gegevens, ten gunste van ons. Het varken was niet opgegeven en werd dus zwart vet gemest.
1945:
*Een paar weken voor de bevrijding werd onze voorkamer en schuur gevorderd door de Duitsers. In het hooivak waar 1 m. hooi lag mochten de militairen zonder rang slapen. In de voorkamer zat een commando staf. Ze reden af en aan op motoren.
*Ons huis is twee keer beschoten, de eerste keer 300 m. voor ons huis en de tweede keer vlak naast de boerderij. Bij de tweede keer zijn enkele Duitsers gewond geraakt.
*Toen het schieten begon, net voor de bevrijding, zijn wij als gezin naar de schuilkelder gegaan. Er kwamen nog 3 Duitse soldaten bij ons in de schuilkelder. Wij zaten op banken waar dekens over heen lagen en die Duitsers kropen onder de bank waar ik, Albert en mijn a.s. vrouw Liefke Wolters zaten. Er lagen twee dode Duitsers op de bunker toen wij eruit kwamen.
*Bij onze buren Nijboer is iedereen uit de schuilkelder gestuurd en kropen de Duitsers erin.
Jan Nijboer (1893-1957)
arbeider, veehandelaar
woonden D 9
trouwde Beilen 20-8-1915
Luchje Smit (1894-1955)
kinderen:
1. Jantje (1916-2006)
2. Geesje (1917-2015)
3. Hendrik Nieboer (1919-1998)
landbouwer
trouwde Beilen 30-4-1943
Geertruida Prummel (1921-2001)
4. Geertina (1921-)
Albert, vv.
1945:
*De Duitsers hebben de brug te Halerbrug opgeblazen vanuit ons huis, in de gevorderde voorkamer zaten de knoppen om dat mee te doen.
*Mijn zus Rika ging op het laatst wel met de Duitse soldaten praten, ze zei vaak waarom vechten jullie nog, het is een verloren strijd.
*Met de bevrijding reden de Canadezen met hun zware voertuigen onze heg plat en parkeerden de voertuigen bij ons in de tuin.
*Albert heeft van de Canadezen een kaart gezien waarop de de boerderij D8 rood aangemerkt was. Dit omdat er Duitsers in huis waren geweest. De Canadezen beschouwden ons eerst als Duits gezind. Diezelfde avond sleepten de Canadezen onze stro door de gang de trap op naar de zolder. Ook gingen er enkele Canadezen in ons bed liggen, een officier kwam ons te hulp en dankzij hem konden we weer in ons eigen bed slapen.
*Na de oorlog ontdekte Albert dat de Duitsers een pantservuist in de gier kelder hadden gegooid. Albert was hier niet van op de hoogte gesteld. (zie advertentie hieronder)
*Volgens Albert lieten de Duitsers het volgende achter: Duitse jenever, boter, dekens, gestolen fietsen. De fietsen zijn later weer aan de eigenaren terug gegeven.
*Na de oorlog kwam de N.S.B. burgemeester van Beilen om bij ons ganzen te kopen. Maar hij werd erg bang toen er Engelse vliegtuigen overgingen. Hij kroop vanwege zijn angst, plat in de grup van de koeienstal. Hij ging nat en zonder ganzen snel weer naar Beilen.
*Er zijn 4 zonen van Goossen in dienst geweest, Menno en Albert in de oorlog en Ewold en Tinus na de oorlog.
Albert in dienst, 2e van rechts. Albert even thuis. Albert, 1e links, met zijn maten. Trouwfoto, Albert Braker en Liefke Wolters, getrouwd in 1946. De trouwjurk is door Liefke zelf gemaakt van parachute-stof. Tijdens het feestje gratis drank, lees het verhaal elders. Albert in het leger, hier is hij thuis en heeft een fret in zijn handen. Albert aan het marcheren door Assen. Albert is de achterste. Albert is de 4e van l. De kaart getekend met een rondje, hier waren de wapens gedropt, die Menno en Anne de Vries ophaalden. Albert heeft deze kaart altijd bewaard. Albert vind nog een pantservuist in 1948.
Albertus Braker:
*Hielp tijdens de oorlogsjaren tot zijn huwelijk mee op de boerderij.
1944:
*Hij trouwde met de huishoudster van de fam. Braker: Hennie Wiggering. Ze gingen in Laaghalerveen wonen. In oktober word hun zoontje geboren, hij is 5 maand later overleden.
Verhaal van Ewold zijn dochter.
Tinus Braker:Tinus heeft mij deze verhalen verteld toen ik hem bezocht in Canada:
*Menno Braker regelt een koolzaadmolen en gaat olie persen uit koolzaad en zonnebloempitten. De olie is ook voor het verzet en verlichting. Tinus mocht helpen met olie maken en meel malen, hij weet alleen niet waarvoor dit gebeurd. Hij is 12 jaar.
*Tinus heeft geheime briefjes in de holtes van zijn fietsstuur verstopt en heeft ze naar de ondergrondse gebracht. Hij realiseerde zich later, dat als hij gepakt was w.s. was doodgeschoten.
*Er woonde een Zeeuws meisje bij Braker. Haar zusje woonde bij de buren Vredeveld, Tinus ging daar wel op bezoek. Hij ging een keer na 20 uur naar huis, dit was te laat. De Duitsers hielden hem aan en gaven hem een waarschuwing. Ze vertelden hem nog wel dat ze hem eigenlijk moesten dood schieten.
*Bij de buren Vredeveld woonde ook politie Brouwer, hij waarschuwde ook als Hendrik Westerhof moest onderduiken. De Duitse spoorweg mannen vertelden dat Hendrik wel bij hun kon komen in het spoorhuisje. De fam. Braker speelde monopoly als er huiszoeking kwam.
Geert Vredeveld (1911-1988), te Beilen
kantoorbediende, landbouwer
trouwde Beilen 4-12-1936
Niesje Mulder (1913-2002), te Beilen
kinderen:
1. Lucas (1937-2015)
2. Aaltje H. (1939-)
3. Hillie
Bij Vredeveld waren ook enkele onderduikers.
**********************
Marinus Brouwer (1911-1950), geboren Beilen
overleden Groningen
woonde te Beilen
1939, controleur werkverschaffing en steunverlening, f18 per week
1940, gemeenteveldwachter
1940, van Beilen naar Hooghalen
1943, opperwachtmeester
1945, wachtmeester 1e klasse der rijkspolitie
trouwde Haren 22-5-1942
Aaltje Bonder (1916-1984), geboren Harenermolen, Gr.
kinderen:
1. Jan P. (1945-)
2. Willy (1947-)
Marinus zat in het verzet, ook met Menno Braker en Anne de Vries. Marinus waarschuwde vele adressen als er invallen, razzia 's kwamen. Hij bracht onderduikers onder. Hielp J. Thole uit kamp Westerbork ontvluchten.
Tinus, vv.,
*Tinus en Ewold keken net na de oorlog een keer in een Duitse vracht auto bij de Halerbrug. Deze kwam voorbij, ze tilden het zeil op en zagen veel lijken. Er kwamen toen ook nog wat Duitse auto 's voorbij.
*Er zaten nog veel Duitsers in huizen langs het Oranje Kanaal, toen de Canadezen kwamen spoten met vuur op die huizen. Ook kwamen er Brencarries voorbij, waar je op mocht gaan zitten.
*Er is veel drank van de Duitsers gepikt, hier heeft de fam. Braker feesten van gegeven.
*Jansen, hoofdonderwijzer van de Vermeerschool, regelde voor Hendrik Westerhof een pasje. Hij moest naar Duitsland maar dat wilde hij niet.
*De onderwijzer waar Tinus Engels van kreeg, Men. Groen werd tijdens Tinus zijn Engelse les opgehaald en is nooit weer terug gekomen. Hij is op 23-5-1944 om 10 uur uit de Dr. De Visserschool gehaald door de S.D.
Marten Groen, geboren Delfzijl, Gr., 3-7-1896
overleden kamp Langenstein Zwiebrge, D., 28-12-1944
1922-1930: hoofd bijzondere school in Vrouwenparochie
1930: onderwijzer te Assen,
lid van het verzet
trouwde Groningen 2-6-1921
Elisa Hensel (1896-1989), geboren Delfzijl, Gr.
overleden Hengelo
apothekersassistente
kinderen:
1. Anna W. (1922-1945), geboren Uithuizen, Gr.
overleden Ravensbrück, D.
onderwijzeres,
lid van het verzet.
2. Wilhelmina J. (1923-1996), geboren Vrouwenparochie, Fr.
overleden Emmen
3. Geertje (1926-2005), geboren Vrouwenparochie, Fr.
overleden Amstelveen
onderwijzeres
4. Nn (1931), te Assen
5. Johanna (1934-), geboren Assen
trouwde een apotheker
Marten en zijn dochter zijn op 23-5-1944 gearresteerd.
Marten is van kamp Vugt op 8-9-1944 naar kamp Sachsenhausen gegaan. Later is hij naar Buchenwald gegaan en werkte in het kamp Langenstein Zwiebrge, hier hakte hij tunnels voor V1's en V2's. Hij is overleden aan een dubbele longontsteking. Hij is in Quedlinburg gecremeerd. Hij heeft postuum een Verzetsherdenkingskruis gekregen.
De fam. Groen woonde aan de Groningerstraat en verborg Joden en onderduikers.
Anna is eerst in Vugt geweest en daarna naar Ravensbruck gegaan. Ze heeft in de Siemens fabriek gewerkt. Ze kreeg roodvonk en kwam in het ziekenhuis. Ze heeft daarna weer gewerkt. Op 17-3-1945 is ze ontslagen uit het kamp. Ze is w.s. 11 dagen later aan vlektyfus overleden. Ze heeft postuum een Verzetsherdenkingskruis gekregen.
Marten en Anna staan op het monument van de Emma School te Assen.
Anna haar verloofde: Andries Joustra, ook lid van het verzet werd ook opgepakt en is is 22-8 gefusilleerd te Vught.
Andries Joustra (1919-1944), geboren Oosterend, Fr.
overleden Vught
landarbeider
oorlogsmonument in Easterein, Fr.
zat in het verzet
verspreide Vrij Nederland
hielp Joden onderduiken
deed o.a. mee aan de kraak van het gemeente huis te Bolsward in 1942
Gezien van Andries:
Sjirk Joustra (1884-1968)
werkman, fabrieksarbeider, zuivelarbeider, kaasmaker
trouwde Henneaardadeel 15-5-1909
Geertje Zijlstra (1883-1960)
kinderen:
1. Antje (1910-1998)
2. Tjipke (1911-1912)
3. Jetske (1912-v.2010)
trouwde in 1939 met een Duitse jongen
4. Tjipke (1914-1940), overleden Putten
marechaussee
5. Rintje (1915-1994)
boerenknecht
6. IJme (1917-)
boerenknecht
7. Andries (1919-1944)
8. Maria (1921-2010)
trouwde een marechaussee, schoolhoofd
9. Jacob (1924-1958)
10. Nn. (1926)
Tinus gaat na de oorlog in dienst.
De fam. op de Brencarrie, net na de bevrijding. Voor de Brencarrië op zijn hurken: Ewold Braker, achterop Hennie Braker-Wiggering, daarnaast Rika Braker. De 2e van links is Tinus Braker. Menno Braker zit bovenop, hij heeft een hoed op. De Brencariër staat bij Braker in de tuin!
Foto van de bevrijding van Halerbrug, op 12-4-1945, de soldaten rukken op naar de brug. Gevechten tijdens de bevrijding, Halerbrug.
Mocht iemand nog info hebben over wat er tijdens de oorlog op boerderij D 8, Halerbrug gebeurde, alle info en foto 's zijn welkom.